طرح کسبوکار، اغلب ابزاری ضروری برای کمک به موفقیت کارآفرینان نوپا محسوب می‌شوند. این طرح معمولا شامل چشم‌انداز شرکت و بیانیه ماموریت‌تان است و در عین حال، مخاطبان هدف، پیشبینی‌های فروش و اهداف رشد را به‌دقت مشخص می‌کند.
اگر شما کارآفرین تازه‌نفس باشید ممکن است از نوشتن طرح کسبوکار واهمه داشته باشید و احتمالا ندانید از کجا باید شروع کنید. همچنین ممکن است در معرض خطاهای رایجی قرار بگیرید که هر صاحب کسب‌وکاری در اولین طرح خود احتمالا مرتکب آنها می‌شود.
اگر به تازگی سفر کارآفرینی خود را آغاز کردید، از این 9 اشتباه رایج در نوشتن طرح کسب‌وکارتان (بیزینس پلن) اجتناب کنید.
اشتباه اول: نوشتن طرح کسبوکار طولانی و خسته‌کننده:
داشتن یک طرح کسبوکار طولانی ۵۰ صفحه‌ای، می‌تواند یک اشتباه برای استارتاپ‌ها محسوب شود، زیرا همه چیز به سرعت در حال تغییر است و وقتی که نوشتن طرح کسب‌وکارتان را به اتمام می‌رسانید ممکن است آن طرح دیگر منسوخ شده باشد.
راهکار:
می‌توانید طرح کسبوکار یک صفحه‌ای بنویسید و از بوم مدل کسبوکار که حاصل روش استارتاپ ناب است استفاده کنید. می‌توانید از بیزینس مدل برای ایجاد بیانیه‌های چشم‌انداز و ماموریت کسبوکار خود بهره بگیرید. بسیاری از کارآفرینان موفق معتقدند سال‌ها برای فعالیت‌شان به طرح کسبوکار نیاز نداشتند و فقط از بوم مدل کسبوکار (بیزینس مدل) استفاده و هر دو سه سال یکبار آن را بازبینی می‌کردند. آنها از این طریق مطمئن می‌شدند که استراتژی‌های‌شان نیاز به تغییر دارد یا خیر. به کارآفرینان تازه‌کار هم توصیه می‌کنند از این شیوه استفاده کنند.
اشتباه دوم: دست‌کم گرفتن فرایند جذب مشتری:
کارآفرینان معمولا فرایند جذب مشتری را دست‌کم می‌گیرند. درحالی‌که امروزه با رقابت گسترده‌ای که در زمینه‌ی جلب توجه مشتریان وجود دارد، کارآفرینان باید پیام خود را به گونه‌ای برجسته کنند که به گوش مشتریان برسد و این امر نسبت به گذشته، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
راهکار:
یکی از راه‌های آگاه‌سازی و جذب مشتریان می‌تواند تولید محصولی باشد که یکی از مشکلات کلیدی آنها را حل کند و مشتری فورا به سمت آن محصول کشیده شود. اما بخش دیگر، یافتن کانال‌های اشباع‌نشده برای دستیابی به مشتریان هدف و ساخت حلقه‌های ترکیبی درون محصول است، به‌طوری که مشتریان از آن محصول در برابر سایر مخاطبان حمایت کنند. محصولات عالی، به استراتژی‌های توزیع عالی نیاز دارند تا از موانع عبور کرده و به مشتریانی برسند که نیازمندشان هستند.
اشتباه سوم: تلاش برای ایجاد یک «طرح کسبوکار کامل»:
اشتباه دیگر این است که کارآفرینان نوپا سعی طرح کسبوکار جامع و کامل بنویسند که همه چیز در آن مشخص شده است. اگر شما هم سعی دارید همه چیز را در طرح خود مشخص کنید، هرگز قادر به شروع کسبوکار نوپای خود نخواهید بود.
راهکار:
یک طرح کسبوکار ابتدایی را مطرح کرده و با آن کار را شروع کنید. تا زمانی که کار را شروع نکنید و خیلی چیزها را خودن امتحان نکنید، متوجه آنها نخواهید شد. بنابراین کار خود را با یک بیزینس پلن ابتدایی و مختصر شروع کنید و در طول مسیر، یادداشت‌برداری کرده و به‌روزرسانی‌ها و اقدامات لازم را انجام دهید.
چارچوب کلی طرح کسب‌و کار
اشتباه چهارم: تحقیق نکردن در مورد بازار هدف:
یکی از اشتباهات مربوط به طرح کسب‌وکارکه کارآفرینان تازه‌نفس اغلب مرتکب می‌شوند، این است که در مورد بازار هدف خود به درستی تحقیق نمی‌کنند. آنها ممکن است محصول یا خدمت عالی داشته باشند، ولی نمی‌دانند مشتریان‌شان چه کسانی هستند و برای رسیدن به آنها باید به سختی تلاش کنند. خیلی مهم است که به طور واضح درک کنید مشتریان بالقوه‌ی شما چه کسانی هستند، نیازهای آنها چیست و محصول یا خدمت شما چگونه می‌تواند نیازهای آنها را تامین کند. بدون این دانش، ایجاد یک استراتژی بازاریابی کارآمد، دشوار خواهد بود.
راهکار:
کارآفرینان نوپا باید وقت بگذارند تا بازار هدف خود را به طور کامل بررسی کنند. باید نیازها و خواسته‌های آنها را شناسایی و عادات خریدشان را درک نکنند و بدانند که آنها را کجا می‌توانند پیدا کنند. تنها در این صورت است که کارآفرینان می‌توانند یک طرح و برنامه بازاریابی کارآمد تهیه کنند و با استفاده از آن به مشتریان بالقوه‌شان دست یابند.
اشتباه پنجم: فراموش کردن جریان نقدینگی:
کارآفرینان تازه‌کار، تمرکز زیادی روی سودآوری خود در طرح کسبوکارشان دارند، در نتیجه فراموش می‌کنند روی جریان نقدینگی تمرکز کنند. سودآوری، اغلب مساوی با جریان نقدینگی نیست. بسیاری از کسب‌وکارهای سودآور، قادر به پرداخت صورت‌حساب‌های خود نیستند زیرا سرمایه‌شان در میان سهام و وام‌ها گیر کرده است.
راهکار:
از این رو هنگام نوشتن طرح کسبوکار، مهم است نگاهی هم به چرخه‌ی تبدیل نقدینگی و روشی برای کوتاه کردن زمان این چرخه و تامین کمبودهای جریان نقدینگی حتی در زمان سودآور بودن شرکت، داشته باشید. این سودآوری است که تضمین می‌کند کسبوکار در بلندمدت باقی خواهد ماند، ولی جریان نقدینگی ضامن بقای کسبوکار در کوتاه‌مدت است.
اشتباه ششم: راه‌اندازی کسبوکار، بدون نوشتن بیزینس پلن حرفه‌ای:
بسیاری از کارآفرینان فکر می‌کنند که قبل از شروع کسبوکار خود به یک طرح کسبوکار حرفه‌ای و بسیار دقیق نیاز دارند. ولی بسیاری از افراد بعد از راه‌اندازی کسبوکار به‌دنبال نوشتن بیزینس‌پلن کسبوکارشان رفتند. آنها یک نیاز را در بازار خود شناسایی و تامین کردند، از بردها و باخت‌ها درس گرفتند و هر روز عرضه و عملکرد خود را اصلاح کرده‌اند. احتمالا موانع ذهنی زیادی بر سر راه افراد وجود دارد که آنها را آزار می‌دهد و مانع آغاز کسبوکارشان می‌شود. اما طرح کسبوکار نباید یکی از این موانع باشد.
راهکار:
همانطور که گفته شد، بهتر است گاهی در کسبوکار، بیزینس‌پلن ابتدایی تهیه شود که در طول زمان و همگام با رشد کسبوکار، بتوانید آن را به‌روزرسانی کنید. احتمالا طرحی که شما کار خود را با آن آغاز می‌کنید، درست مثل کسب‌وکارتان نیاز به تعدیل و رشد داشته باشد.
اشتباه هفتم: درک نادرست از هدف طرح کسبوکار:
مهم‌ترین اشتباه کارآفرینان هنگام نوشتن طرح کسبوکار این است که درک نمی‌کنند طرح را برای چه کسانی می‌نویسند. همه‌ی کارآفرینان از طرح‌های کسبوکار خود برای سرمایه‌گذاری خطرپذیر استفاده نمی‌کنند. اگر شما اینگونه هستید نیازی به یک طرح جامع کسبوکار ندارید، بلکه به یک تصویر مالی و تحلیل بازار یکپارچه نیاز دارید.
راهکار:
اگر شرکت شما از آن دسته شرکت‌هایی است که به دنبال تامین مالی از سوی سرمایه‌گذاران نیست، باید مفهوم یا ایده پایه را بیان و رقابت و امکان‌پذیری خدمت یا محصول‌تان را به‌طور کامل بررسی کنید، یک طرح بازاریابی و یک طرح مالی و تامین بودجه برای مدت یک سال را به‌طور کامل تدوین کنید و شرح دهید. باید بتوانید با خواندن تنها چند صفحه از این طرح نسبت به ایده‌ی خود، وضعیت بازار و منابع مالی درک و اشراف پیدا کنید. اگر خیلی طولانی باشد نمی‌توانید آن را بخوانید یا از آن تبعیت کنید.
اشتباه هشتم: دست کم گرفتن رقابت و رقبا:
یکی از رایج‌ترین اشتباهاتی که کارآفرینان تازه‌کار هنگام نوشتن طرح کسبوکار مرتکب می‌شوند، دست‌کم گرفتن رقابت و رقبای‌شان یا نشناختن آنهاست. این امر به‌خصوص در مورد آنهایی که محصول یا خدمت واقعا منحصر به فردی دارند، رایج‌تر است. آنها به‌دلیل خوشبینی و هیجانی که برای ارائهی ایده در زمان ارزیابی رقابت دارند، ممکن است از چشم‌انداز خود غافل شوند. اگر فکر می‌کنید هیچ رقیبی ندارید، احتمالا نتوانسته باشید رقبای‌تان را شناسایی کنید. این که صرفا ایده و راهکار شما برای پاسخ به مسئله موجود کاملا جدید است، بدین معنا نیست که آن مسئله قبلا مورد بررسی قرار نگرفته باشد.
راهکار:
یک قدم به عقب برگردید و به راه‌حل‌های جایگزین برای مسئله‌ای که کسبوکار شما آن را حل خواهد کرد، فکر کنید.
اشتباه نهم: ویرایش نکردن طرح کسبوکار حین اجرای آن:
یکی از مهم‌ترین اشتباهاتی که کارآفرینان در زمان ایجاد طرح کسبوکار مرتکب می‌شوند، اصلاح نکردن بیزینس پلن‌شان در حین اجراست.
راهکار:
انعطاف‌پذیری در کسبوکار یک نکته کلیدی و بسیار حایز اهمیت است. اگر طرح شما مستلزم این است که محصول یا خدمت خود را به شیوه‌ای خاص روانه‌ی بازار کنید و آن استراتژی موثر نیست، باید رویکرد خود را تغییر دهید. در غیراین‌صورت محکوم به شکست هستید. علاوه بر این اغلب افراد نمی‌توانند برای ایجاد تناسب بین محصول – بازار (بهبود محصول در طول زمان با توجه به بازخورد مشتریان) به اندازه کافی وقت بگذارند. فرض کنید می‌خواهید چیزی را بفروشید که مردم آن را نمیخواهند. در این صورت تلاش شما تاثیری نخواهد داشت. درواقع طرح کسبوکار یک راهنما و نقشه راه برای شما محسوب می‌شود و به حرکت شما سمت و سو میبخشد. اما این بدین معنی نیست که توانایی خود برای یادگیری را محدود کنید و از آن درس‌ها برای افزایش احتمال یک نتیجه‌ی موفقیت‌آمیز استفاده نکنید.
مترجم: طاهره منیری شریف (کارشناس ارشد MBA)
برگرفته از سایت www.forbes.com
دیدگاه شما